Hiện nay, nhiều hộ dân lựa chọn phát triển kinh tế bằng mô hình chăn nuôi đà điểu thịt. Đây là một loài vật mới được chăn nuôi trong những năm gần đây nên những kiến thức về kỹ thuật nuôi và phòng bệnh vẫn còn hạn chế. Điều này yêu cầu người nuôi phải bỏ nhiều thời gian và công sức để tìm hiểu cách nuôi và phòng bệnh cho đà điểu. Đối với những người mới nuôi, nên chọn đà điểu giống 3 tháng tuổi trở lên để hạn chế mắc bệnh. Dưới đây là cách nhận biết và phòng bệnh cho đà điểu con dưới 3 tháng tuổi.
Mục lục
Đà điểu có giá trị kinh tế cao
Chim đà điểu có nguồn gốc từ châu Phi. Chúng sống hoang dã trong tự nhiên theo bầy đàn nhỏ lẻ. Đà điểu là một loài chim đặc biệt nhất trong thế giới các loài chim. Đặc điểm dễ nhận thấy nhất là chúng có một thân hình cao lớn. Cân nặng của một con đà điểu trưởng thành (2-3 năm) có thể đạt từ 90 – 130 kg. Con lớn nhất cân nặng lên tới 150 kg. Về chiều cao, con đà điểu trống cao 1,8-2,7 m, đà điểu mái thì nhỏ hơn từ 1,7-2,0 m. Lông chúng có màu đen hoặc nâu xám, có một số điểm màu trắng ở phần cánh và đuôi.
Hiện nay nhiều địa phương đã phát triển mô hình nuôi đà điểu thịt có giá trị kinh tế cao. Dù là đà điểu là vật nuôi nhanh lớn, thời gian nuôi ngắn mang lại giá trị kinh tế cao. Tuy nhiên ở đà điểu con còn non yếu và có thể mắc một số bệnh dưới đây.
Một số bệnh thường gặp ở đà điểu con
Bệnh đậu
– Nguyên nhân bệnh đậu là do virus đậu (Fowl pox) gây nên.
– Triệu chứng: Khi quan sát sẽ thấy trên da nhất nơi khóe mắt, mũi, miệng. Các mụn này vỡ ra chảy nước, ngứa ngáy khó chịu và dễ bị nhiễm khuẩn gây mủ.
– Phòng và trị bệnh: Phát hiện có dấu hiệu này trên đà điểu non cần vệ sinh, khử trùng chuồng trại, tăng sức đề kháng bằng các loại vitamin, điện giải, đường glucoza, trách gây sốc cho con vật. Không có thuốc điều trị, chủ yếu tăng cường sức đề kháng như vitamin C, ADE, đường glucoza. Dùng vắc xin đậu gà tiêm qua da cánh liều lượng bằng 1.5 liều gia cầm.
Bệnh Newcastle
– Triệu chứng: Cũng như ở gà, khi bị mắc bệnh Newcastle đà điểu thường có một số triệu chứng như: tiêu chảy nặng, phân tanh, khắm. Đà điểu uống nhiều nước, khó thở, nằm một chỗ xoắn lại, chống mỏ xuống đất, sốt cao có khi lên đến 40 độ, đứng không vững lảo đảo, bỏ ăn, xuất huyết tràn lan ở đường tiêu hóa. Do virus gây nên, tùy theo số lượng, độc lực của virus và sức đề kháng của đà điểu mà bệnh tiến triển nặng hay nhẹ, nhìn chung đà điểu khá mẫn cảm với bệnh này.
– Phòng bệnh: Thực hiện tốt khu vực chăn nuôi, phòng vắc xin chủ động để tăng cường hệ miễn dịch. Cách li con mang bệnh với con khỏe mạnh.
– Vắc xin phòng Newcastle cho đà điểu từ 3-45 ngày tuổi dùng vắc xin Lasota (nên phòng vào giai đoạn 7-10 ngày tuổi). Vào lúc 21 ngày tuổi. Liều bằng 1,5 lần liều phòng cho gà. Đà điểu trên 60 ngày tuổi dùng vắc xin H1 một lần vào các thời điểm đà điểu nghỉ đẻ, thời tiết mát mẻ. Bệnh Newcastle thường có triệu chứng biểu hiện ra bên ngoài khá nặng. Có thể dẫn đến bội nhiễm vi khuẩn gây các bệnh khác. Khiến tình trạng sức khỏe đà điểu càng trở nên tồi tệ. Do đó việc điều trị càng trở nên khó khăn.
Bệnh viêm túi lòng đỏ
– Nguyên nhân bệnh viêm túi lòng đỏ là do vi khuẩn E.coli, Salmonella, Staphylococus, Pseudomonas, Proteus… Nhưng thường gặp là vi khuẩn E.coli, những vi trùng này có thể xâm nhập theo đường trứng, rốn.
– Triệu chứng: Đà điểu con ăn uống kém, bụng căng nặng nề, đi lại khó khăn, chân khô, viêm ruột, ỉa chảy, viêm phổi, sốt, khó thở.
– Phòng bệnh: Khử trùng trứng, vệ sinh máy ấp nở, vệ sinh chuồng trại, phun thuốc khử trùng định kỳ, thay thảm lót nền. Giữ ấm cho đà điểu nhất là vùng bụng để hấp thu lòng đỏ tốt, đà điểu sơ sinh nên bôi cồn Iod vào rốn. Ngoài ra nên cho uống kháng sinh và vitamin B1 ngay ở giai đoạn 1-3 ngày tuổi.
– Các loại thuốc sử dụng để trị bệnh như: Thuốc kháng sinh cộng với trợ sức trợ lực bằng vitamin và đường glucoza. Điều trị bệnh bệnh viêm túi lòng đỏ thường kém hiệu quả bởi bệnh thường rất nặng thì mới phát hiện ra triệu chứng.
Bệnh viêm đường hô hấp
– Nguyên nhân gây bệnh viêm đường hô hấp là do một số vi khuẩn gây lên chủ yếu là E.coli, Staphylococus, Streptpcocus, Pseurdomonas, Proteus…
– Biểu hiện: Quan sát thấy các đà điểu con đứng tách đàn, ủ rũ, sốt cao, bỏ ăn, uống nhiều nước, thở nhanh, khi thở có tiếng khò khè, dịch đờm trong khí quản.
– Phòng bệnh: Vệ sinh chuồng trại sạch sẽ, phun thuốc khử trùng định kỳ để loại trừ hay giảm thiểu mầm bệnh trong môi trường nuôi. Người nuôi cần khử trùng tay, vật dụng chăn nuôi hàng ngày.
– Đối với các đà điểu con bị nặng có thể dùng thuốc điều trị bằng kháng sinh thuộc nhóm: Quinolon, Quinolone, Aminoside, Phenicol, Cephalosporin, Betalactam… Tuy nhiên cần làm kháng sinh đồ để xác định nguyên nhân và thuốc điều trị thích hợp.
Nấm ngoài da
– Môi trường chuồng trại của đà điểu con bị ẩm ướt chúng có thể bị nhiễm nấm ở kẽ ngón chân. Tuy không gây chết nhưng làm đà điểu sau này trưởng thành giảm giá trị kinh tế.
– Phòng bệnh: Cải thiện điều kiện chăn nuôi, phun thuốc sát trùng, diệt nấm. Đồng thời dùng các chế phẩm trị nấm ngoài da, có thể dùng Nirozal bôi mỗi ngày 2 lần.
Bệnh tắc đường tiêu hóa
– Do đà điểu con ăn phải dị vật như mảnh vải, bó sợi thảm, cành cây, sỏi to khiến tắc đường tiêu hóa.
– Biểu hiện dễ nhận biết nhất là: Bỏ ăn, đứng tách đàn, lờ đờ, cơ thể gầy yếu. Bài tiết thải không ra phân chỉ thấy ra chất dịch keo đặc màu vàng. Tóm lại, sờ ấn tay vào vùng bụng không thấy hay rất ít phân trong ruột.
– Phòng bệnh: Dọn dẹp thường xuyên chuồng trại, thu gom các dị vật trong chuồng nuôi, loại bỏ những viên sỏi lớn, quét dọn lá cây. Ngoài ra có thể cho đà điểu con uống dầu thực vật, paraphin.
Bệnh nấm phổi (Aspergllosis)
– Do nấm Aspergillus Fumigatus gây nên. Môi trường ẩm, có tinh bột, cỏ rất thuận lợi cho nấm mốc phát triển. Tồn tại trong môi trường chuồng nuôi ở dạng bào tử. Khi chuồng trại ẩm ướt vệ sinh kém thì số lượng bào tử tăng đột biến. Và chúng dễ dàng nhiễm vào đà điểu qua đường hô hấp.
– Triệu chứng: Đà điểu con bị gày yếu, ít ăn, chậm chạp, mệt mỏi, dễ kích động, bị co giật, mất thăng bằng, uống nước nhiều, nhịp thở tăng, thở theo nhịp giật cục, thở khò khè, phân không thành khuôn
– Phòng bệnh: Giữ chuồng trại luôn khô ráo, vệ sinh khử trùng tiêu độc định kỳ. Không để lại thức ăn thừa, sử dụng thuốc chống nấm Nistatin hay các loại thuốc chống nấm khác. Tăng cường trợ sức trợ lực bằng các loại vitamin + đường glucoza. Cần tách con vật mang bệnh, điều trị kháng sinh. Cho uống kháng sinh toàn đàn, tăng cường các điều kiện chăm sóc. Mắc bệnh nấm phổi (Aspergllosis) đà điểu sẽ suy sụp rất nhanh và có thể chết.
Trên đây là những triệu chứng, cách phòng bệnh cho đà điểu hay mắc phải trong giai đoạn từ 0-3 tháng tuổi. Hi vọng rằng bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức đầy đủ nhất trong việc nuôi đà điểu.