Cây vú sữa là loại cây được trồng rất phổ biến ở nước ta. Theo dân gian, cây bắt nguồn từ một câu chuyện cổ tích về tình yêu thương vô bờ bến của người mẹ dành cho con. Dù lúc lâm chung mẹ vẫn để lại những dòng sữa ngọt ngào nuôi con khôn lớn. Chính từ tình mẫu tử thiêng liêng đó, người ta đã gọi loài cây này là cây vú sữa. Cây vú sữa hiện nay được trồng nhiều ở các tỉnh như Tiền Giang, Đồng Tháp, Bến Tre, Cần Thơ, Cà Mau… Các tỉnh miền Trung và miền Bắc cũng trồng loại cây này nhưng với số lượng ít. quá nhiều.
Cây vú sữa với tên khoa học là Chrysophyllum cainino, thuộc họ Sapodilla. Cây với nguồn gốc từ Antilles và Châu Mỹ. Quả kích thước to bằng nắm tay, vỏ màu xanh. Khi chín quả sẽ chuyển sang màu hồng nhạt, ăn rất ngon. Bài viết hôm nay chúng tôi xin hướng dẫn cách chăm sóc và thu hoạch cây vú sữa. Theo chân chúng tôi cùng đi sâu thông qua bài viết dưới đây nhé.
Mục lục
Tiêu chuẩn chọn giống
Trong sản xuất hiện nay có 2 phương pháp nhân giống cây vú sữa:
Nhân giống bằng phương pháp chiết cành
Chọn các cây cho năng suất cao và độ tuổi từ 6 – 10 năm tuổi. Trên cây chọn các cành bánh tẻ khỏe mạnh không sâu bệnh có độ tuổi từ 12 – 14 tháng tuổi, cành nằm ngang, da vừa hóa gỗ không mang cành vượt chọn làm cành chiết.
Nhân giống bằng phương pháp ghép
Có nhiều cách ghép, tuy nhiên trong sản xuất hiện nay ghép áp cành treo bầu và ghép mắt được áp dụng phổ biến nhất. Là phương pháp đem cành mầm nhánh của cây mẹ có nhiều ưu điểm như phẩm chất tốt năng suất cao… gắn vào một cây khác để tạo thành một cá thể mới thống nhất.
Thời vụ và mật độ trồng
Nếu chủ động nước tưới có thể trồng bất cứ thời điểm nào trong năm. Tuy nhiên trồng vào mùa mưa sẽ ít tốn công tưới. Tùy theo điều kiện vùng cao thấp, và điều kiện mương liếp để bố trí theo các khoảng cách sau: hàng cách hàng 6m, cây cách cây 8m với mật độ khoảng 200 – 22 cây/ha. Các vùng đất cao bố trí khoảng cách 6 m X 6m/cây theo kiểu nanh sấu với mật độ 250 – 270 cây/ha.
Mật độ (khoảng cách): Tùy theo chiều rộng mặt luống mà bố trí số hàng cây. Với luống rộng 7 – 8 m thì bố trí trồng một hàng cây ở giữa luống, khoảng cách 8 m/cây, mật độ 12 – 13 cây /1000 m2. Với luống rộng 9 – 10 m, trồng hai hàng theo kiểu nanh sấu. Có thể trồng xen rau màu hoặc cây ăn trái ngắn ngày trong 1 – 3 năm đầu để tăng thu nhập.
Cách đặt cây vú sữa
Khoét lỗ trên mô vừa với bầu cây con (khoảng 20 – 25 cm), cắt bớt gốc cành ghép (treo bầu), xé bỏ bao nilon (đựng bầu đất), đặt cây con vào hố, dùng dao cạo nhẹ lớp vỏ nơi tiếp xúc giữa cành ghép và gốc ghép lấp đất đến nơi vừa cạo vỏ giúp hình thành 1 lớp rễ mới sau khoảng vài tháng trồng. Sau đó, ém đất chặt, dùng 3 cây cọc để cố định cây con, chú ý che nắng cho cây.
Các kỹ thuật trồng và chăm sóc cây vú sữa
Chăm sóc
Dùng rơm ủ gốc để giữ ẩm và hạn chế cỏ dại. Làm cỏ để tránh sự cạnh tranh dinh dưỡng, nên cắt bớt cỏ trong vườn. Hạn chế dùng thuốc diệt cỏ trong vườn cây ăn trái. Tưới nước cần cung cấp nước đầy đủ cho cây vú sữa. Mỗi tuần tưới 3 – 5 lần, mỗi lần tưới 20 – 30 lít nước/cây nhất là vào mùa nắng. Để giảm tỷ lệ cây chết và giúp cây phát triển nhanh, đặc biệt trong 3 năm đầu.
Bón phân
Sau khi trồng đến một năm: Sử dụng NPK 16 – 16 – 8 + urê tỉ lệ 1:1, liều lượng 40 g/cây; hoà phân vào nước để tưới, mỗi tháng nên bón phân 1 lần. Cây 1 – 3 năm tuổi: Bón 1 – 2 kg hỗn hợp gồm urê, DAP, NPK 16 – 16 – 8 (hoặc 20 – 20 – 15), với tỉ lệ 1:1:1; chia làm 4 lần bón trong năm, lượng phân bón tăng dần theo độ lớn của cây (năm đầu dùng 1 kg phân, sau đó tăng dần).
Tỉa cành tạo tán
Kỹ thuật tỉa cành, tạo tán và bao trái trước thu hoạch được xem là một trong các tiến bộ kỹ thuật tiên tiến. Được áp dụng rộng rãi trong sản xuất cây ăn trái tại nhiều nước trên thế giới. Tổng các năm đầu nên tỉa cành để cây vú sữa có cành phân bố theo 4 hướng, tạo cho cây có tán tròn đều. Chú ý tỉa bỏ cành vượt, cành trong tán cây, cành bị sâu bệnh.
Thu hoạch vú sữa
Từ khi đậu trái đến khi thu hoạch vú sữa là 180 – 200 ngày. Mùa thu hoạch vú sữa Lò rèn tập trung vào tháng 2 và tháng 3 (dương lịch). Khi chín vỏ vú sữa có màu hột gà sáng bóng. Điều quan trọng nhất khi thu hoạch quả vú sữa là vú sữa rất dễ dập nát. Nên khi thu hoạch phải nhẹ nhàng và khéo léo quả mới không bị trầy xước và dập nát.
